अधीरापोटी फळे गोटी...

अधीरापोटी फळे गोमटी....
------------------------------
श्री.अमर्त्य सेन ह्यांची आई म्हणे रविंद्रनाथ टागोरांची सेक्रेटरी होती. त्यामुळे त्यांच्यावर टागोरांचा दाट प्रभाव असावा हे साहजिकच आहे. लोक धीर ठेवून वाट पाहतात व हे धीर धरणे एक प्रकारचे निराश होणेच असून त्याला गुण मानू नये असे गरीबांच्या कैवाराचे त्यांचे नुकतेच वक्तव्य आले आहे. ( खालची बातमी वाचा ) . ह्या अगोदर टागोरांच्या कवितेतली एक ओळ माझ्या चुकीची लक्षात राहिली होती. ती होती : We are too poor to wait. ह्याचा मी असा अर्थ काढीत असे की देवाच्या दरबारी कित्येकवेळा बराच काळ लागतो . ( उनके दरबार मे देर है लेकिन अंधेर नही है ह्या धर्तीवर ! ). त्यामुळे धीरोदात्तपणाला बगल देऊन अमर्त्य सेन उताविळीचे गुणगान का करीत आहेत ह्याचे मला नवलच वाटले. आपण म्हणतो ना का सबूरी का फल मीठा, किंवा धीरापोटी फ्ळे रसाळ गोमटी. मग हे असे उलटे का म्हणत आहेत. म्हणून मी अगदी "कसे पकडले" ह्या आविर्भावात "गीतांजली" ( रविंद्रनाथांचा कवितासंग्रह ज्याला नोबेल पारितोषिक मिळाले होते ) काढली व ती कविता मला सापडलीही. ती अशी :
ENDLESS TIME
Time is endless in thy hands, my lord. There is none to count
thy minutes.
Days and nights pass and ages bloom and fade like flowers.
Thou knowest how to wait.
Thy centuries follow each other perfecting a small wild flower.
We have no time to lose, and having no time we must scramble
for a chances. We are too poor to be late.
And thus it is that time goes by while I give it to every
querulous man who claims it, and thine altar is empty of all
offerings to the last.
At the end of the day I hasten in fear lest thy gate to be shut;
but I find that yet there is time.
ह्यातली जी ओळ मला लक्षात होती ती मुळात होती : We are too poor to be late. आम्ही इतके गरीब आहोत की आम्ही उशीर खपवून घेऊ शकत नाही. किंवा आम्हाला सगळे ताबडतोब हवे आहे. कवितेतल्या देवाजवळ अनंत असा वेळ आहे व ह्या धीरासाठी देवाचे आभारच मानावेत. पण प्रत्यक्षात गरीब लोकांना जे काही मिळावयाचे आहे ते लवकरच मिळाले पाहिजे अशीच व्यवस्था करायला हवी. मला कसे नेमके उलटेच लक्षात राहिले होते व अमर्त्य सेन बरोबरच होते जेव्हा ते गरीबांसाठी अधीर राहण्याची भलामण करतात.
चला त्यानिमित्ताने "गीतांजली" उघडणे तर झाले !
--------------------------------